Zgodnie z art. 4 ust. 6 ustawy o zawodzie fizjoterapeuty, fizjoterapeuta może wykonywać zawód:

• na podstawie umowy o pracę;
• w ramach stosunku służbowego;
• na podstawie umowy cywilnoprawnej;
• w ramach wolontariatu;
•  w ramach praktyk zawodowych wymienionych ustawie o działalności leczniczej.
  
  

Umowa o pracę

W pierwszej kolejności należy wskazać, że w zakresie zatrudniania fizjoterapeutów na podstawie umowy o pracę zastosowanie znajdą ogólne przepisy prawa pracy, ujęte zwłaszcza w Kodeksie pracy, w tym przede wszystkim unormowania dotyczące: rodzajów umów o pracę, wynagrodzenia za pracę, obowiązków pracodawcy i pracownika, odpowiedzialności porządkowej pracownika, urlopów pracowniczych oraz sposobów rozwiązania umowy o pracę.

Ponadto, oprócz ogólnych przepisów prawa pracy zasady wykonywania umowy o pracę fizjoterapeutów są też regulowane ustawą o działalności leczniczej. Zawiera ona tzw. przepisy szczególne wobec przepisów Kodeksu pracy. W tym kontekście warto w szczególności wskazać na dwie istotne odrębności w odniesieniu do regulacji ogólnej: specyficzne unormowania dotyczące czasu pracy pracowników medycznych, w tym fizjoterapeutów oraz dodatkowe świadczenia pieniężne z tytułu stosunku pracy, przysługujące pracownikom tzw. samodzielnych publicznych zakładów opieki zdrowotnej (SPZOZ).

Umowa o pracę stanowi oczywiście najbardziej preferowaną formę zatrudnienia, a tym samym najbardziej pożądaną formę wykonywania zawodu przez fizjoterapeutę. Przepisy prawa pracy zabezpieczają bowiem w najdalej idący sposób interesy pracownika, m.in. poprzez jedną z głównych zasad obowiązujących w polskim systemie prawa pracy, a mianowicie zasadę uprzywilejowania pracownika.

Umowa cywilnoprawna

Kolejną, niezwykle popularną formą wykonywania zawodu fizjoterapeuty jest umowa cywilnoprawna. Jak sama nazwa wskazuje, jest to umowa regulowana przepisami prawa cywilnego.

Najpopularniejszymi umowami, na podstawie których fizjoterapeuta wykonuje swój zawód są: umowa zlecenie oraz umowa o świadczenie usług, do której odpowiednio stosuje się przepisy dot. umowy zlecenia.

W kontekście wykonywania zawodu fizjoterapeuty na podstawie umowy cywilnoprawnej istotnym jest fakt, iż do tego typu umów znajduje zastosowanie zasada, tzw. swobody umów wyrażona w art. 353(1) Kodeksu cywilnego. Zgodnie ze wspominaną zasadą - strony zawierające umowę mogą ułożyć stosunek prawny według swego uznania, byleby jego treść lub cel nie sprzeciwiały się właściwości (naturze) stosunku, ustawie ani zasadom współżycia społecznego.

Powyższe sprowadza się do tego, że w przypadku umowy cywilnoprawnej, strony mogą uzgodnić jej w zasadzie zupełnie dowolnie, z tym ograniczeniem, że postanowienia umowne nie mogą być sprzeczne z prawem oraz zasadami współżycia społecznego (dobrymi obyczajami, etc.).

Umowa ta zazwyczaj nie chroni zatem interesów fizjoterapeuty w tak daleko idący sposób, jak umowa o pracę. Z drugiej jednak strony, tak długo, jak treść lub cel stosunku prawnego nie sprzeciwia się jego właściwości (naturze), strony umowy mogą ją kształtować wedle własnego uznania, co nierzadko stanowi dużą zaletę tej formy wykonywania zawodu.

Wolontariat

Szczegółowa regulacja tej formy wykonywania zawodu przez fizjoterapeutę znajduje się w przepisach Ustawy o działalności pożytku publicznego i o wolontariacie.

Warto zaznaczyć, że wykonywanie zadań przez wolontariusza wymaga zawarcia porozumienia z korzystającym. Nie jest to umowa cywilnoprawna, aczkolwiek w sprawach nieuregulowanych w ustawie, stosuje się do niej przepisy Kodeksu cywilnego.

Co istotne, porozumienie to nie wymaga zasadniczo żadnej szczególnej formy, jednakże jeśli ma być zawarte na okres dłuższy niż 30 dni, powinno być sporządzone na piśmie. W przypadku porozumień na krótszy czas, zawartych np. ustnie, wolontariusz może domagać się od korzystającego pisemnego potwierdzenia ich treści.

W tym miejscu należy również wskazać, iż jak wynika to z przepisów ww. ustawy, przez wolontariusza rozumie się osobę fizyczną, która ochotniczo i bez wynagrodzenia wykonuje świadczenia na zasadach określonych w ustawie. Oznacza to zatem, że wykonywanie zawodu fizjoterapeuty w formie wolontariatu jest nieodpłatne.

Praktyka zawodowa

Przechodząc zaś do praktyki zawodowej, należy wskazać, że jej prowadzenie stanowi rodzaj działalności gospodarczej. Fizjoterapeuta wykonujący zawód w tej właśnie formie jest zatem przedsiębiorcą.

Ze względu na profil czynności zawodowych fizjoterapeuty, obejmujących w szczególności udzielanie świadczeń zdrowotnych, a zatem mogących głęboko ingerować w dobra pacjenta, podjęcie i prowadzenie takiej działalności wymaga spełnienia dodatkowych warunków (poza ogólnymi, występującymi wobec innych przedsiębiorców).

Do warunków tych należą przede wszystkim wpisy do odpowiednich ewidencji i rejestrów, jak również posiadanie niezbędnych kwalifikacji oraz spełnienia wymogów techniczno-organizacyjnych, koniecznych do prawidłowego i bezpiecznego udzielania świadczeń zdrowotnych (tj. posiadanie odpowiedniego pomieszczenia, należycie wyposażonego, dysponowanie produktami leczniczymi i wyrobami medycznymi, zrealizowanie wymagań sanitarnych itd.).

Możliwe formy praktyk zawodowych fizjoterapeutów zostały określone w ustawie o działalności leczniczej. Zgodnie z art. 5 ust. 2 pkt 3, działalność lecznicza może być wykonywana w formie:

• jednoosobowej działalności gospodarczej jako indywidualna praktyka fizjoterapeutyczna, indywidualna praktyka fizjoterapeutyczna wyłącznie w miejscu wezwania, indywidualna praktyka fizjoterapeutyczna wyłącznie w zakładzie leczniczym na podstawie umowy z podmiotem leczniczym prowadzącym ten zakład,
• spółki cywilnej, spółki jawnej albo spółki partnerskiej jako grupowa praktyka fizjoterapeutyczna.